TRABZON
K?LT?R CO?RAFYA
TRABZON RES?MLER?
TRABZONUN YAYLALARI
4.664 km2 y?z?l??me sahip Trabzon ili, Do?u Karadeniz
Da?lar?n?n olu?turdu?u yay?n ortas?ndaki Kalkanl? da?l?k
k?tlesinin kuzeye bakan yama?lar?nda 38? 30' - 40? 30' do?u
meridyenleri ile 40? 30' - 41? 30' kuzey paralelleri aras?nda
yer almakta olup, kuzeyinde Karadeniz, g?neyinde G?m??hane ve
Bayburt, do?usunda Rize, bat?s?nda Giresun ili bulunmaktad?r.
Trabzon
ilinin ba?l??a yery?z? ?ekilleri; g?neyde su b?l?m? ?izgisi
boyunca Do?u-Bat? do?rultusunda uzanan da?l?k alanlar,
bunlar?n ana akarsuyun kollar? aras?na, Kuzeye do?ru sokulan
ve gittik?e al?alan tepelik sahalar ile sahadaki mevcut
?ekillenlenmeyi sa?layan ?nemli d?? etmen olan Solakl?, Yomra,
De?irmendere, Sera, Kalenima, Foldere gibi akarsular?n
olu?turdu?u vadiler ve deltalard?r.
Jeolojik
olu?umu; stratigrafi bak?m?ndan alttan ?ste do?ru ?st kretase
ya?l?, tortul ara katk?l? volkanik seriler, konglomera,
kuma??, marn, kil ve kire? ta?l? denizsel ?st miosen ve
serileri; ?ak?ll?, kumlu, siltli ve killi, kuaterner ya?l?
tara?a dolgular? ile ?ak?ll? kumlu, siltli, killi, killi
akarsu ve k?y? al?vyonlar? ?eklindedir.
Sahan?n
dikey boyutta de?i?ken olan ?l?man ve her mevsim ya???l? iklim
?artlar?, farkl? t?rlerden olu?an bitki ?rt?s?, farkl?
t?rlerden olu?an bitki ?rt?s? ku?aklar?n? meydana getirmi?tir.
Buna g?re; 0-300 m. y?kseltilerinden Akdeniz bitki t?rlerinin
sokuldu?u ps?udomaki (Trabzon hurmas?, ak?aa?a?, ?im?ir,
karayemi?, defne, prekanta, mu?mula, katran ard?c?, kocayemi?
... gibi) elemanlar? da??l?? g?sterirken, k?y?ya yak?n
kesimlerden itibaren geni? yaprakl? etek ormanlar? yer almakta
(k?z?la?a?, kestane, me?e t?rleri, d??budak, ?hlamur, adi
f?nd?k, beyaz s???t, kavak, do?u ??nar? ... gibi), bu kat?n
?zerinde geni? yaprakl?lar?n hakimiyetindeki geni?-i?ne
yaprakl? kar???k ormanlar (Avrupa kestanesi, adi k?z?la?a?,
adi g?rgen, adi f?nd?k, do?u g?rgeni, me?e, ak?aa?a?, ?vez,
?itlenbik, defne, mor ?i?ekli ormang?l?, kay?n, ladin ve
k?knar) ve daha yukar?da da i?ne yaprakl?lar?n hakimiyetindeki
ormanlar (sar??am, ladin, mor ?i?ekli ormang?l? ve baz? ?al?
t?rleri) da??l?? g?stermektedir.
A?a??
ku?a??n k?y? kesimlerinde orman ?rt?s?n?n tamam?na yak?n?nda,
daha ?st y?kselti seviyelerde ise yer yer yerle?im ve tar?m
alan? a?malar?yla olu?an kesintilere ra?men, 500-1850 m.
y?kseltileri aras?nda hala zengin ve s?k bir orman ?rt?s?
varl???n? s?rd?rmektedir. Daha yukar? seviyeler ise fizyolojik
bak?mdan a?a? yeti?mesine m?sait olmayan Alpin ?ay?r
alanlar?d?r. K?? mevsiminde sert iklim ?artlar? nedeniyle
hi?bir ekonomik faaliyetin yap?lamad???, daimi yerle?im
merkezlerine pek uzak olmayan bu geni? saha, y?re insanlar?na
hayvanc?l?k bak?m?ndan son derece elveri?li bir potansiyel
sunar. Bu kattaki hayvac?l???n di?er alanlardakinden
ayr?lmas?n?n en ?nemli nedeni, otlar?n yz mevsimi boyunca
ye?il kalabilmesidir. ??nk? denizden gelen su buhar? sayesinde
otlar canl?l???n? yitirmemekte ve hatta korunmaya al?nd???nda
?ay?r haline gelebilmektedir. B?ylece y?re hayvanc?l???
i?erisinde b?y?kba? hayvan (s???r) besleyicili?i ?nem kazanm??
ve daimi yerle?im alanlar?n?n yetersiz ekip-bi?me fonksiyonunu
destekleyerek, ?o?unda alternatif ge?im kayna?? haline
gelmi?tir.
|