T.C.

MADEN TETKİK VE ARAMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

DOĞU KARADENİZ BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ

TRABZON 
 
 
 

(XIV) 
 
 
 
 

DOĞU KARADENİZ POLİMETAL MADEN ARAMALARI PROJESİ

ORDU-GİRESUN BÖLGESİ MADEN ARAMALARI

PROJE ÖNERİSİ 
 
 

ÖNERENLER:   ŞENOL KARSLI

                                   MUSTAFA ÖZKAN

                                        ABDULLAH DURSUN

                          ZEKİ YILMAZ 
 
 
 
 
 
 

BÖLGE MÜDÜR YARDIMCISI: AHMET SARALOĞLU 

           BÖLGE MÜDÜRÜ: ARİF SAĞLAM 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

TRABZON 
 
 
 
 

(XIV) 

PROJE ÖNERİSİ 

PROJE  ADI                        : Ordu -Giresun Polimetal Maden Aramaları 

BAŞLAMA- BİTŞ YILI : 2008- 2010 

YERİ                                     : Ordu-Giresun illeri 

TANITIM VE GEREKÇE: 

Pontid’ler diye adlandırılan Doğu Karadeniz Bölgesi içerdiği polimetal maden yatakları ve zuhurları bakımından ülkemizin en önemli metalojenik maden provenslerinden birini oluşturmakta olup yerli ve yabancı birçok araştırmacının ilgisini çekmektedir. Bu provens içerisinde, levha hareketlerine bağlı mağmatizmayla ilişkili olarak gelişen VMS (Volkanojenik Masif Sülfit) tip , hidrotermal damar tip, porfiri tip, skarn ve epitermal tip yatak ve zuhurlar mevcuttur.

Yöredeki cevherleşmeler;

-Volkanojenik masif sülfid (VMS) yatakları ( Cu-Pb-Zn);

-Artvin-Kuvarshan Murgul,

-Artvin-Arhavi-Hopa,

- Rize-Çayeli- Madenköy,

-Trabzon-Sürmene-Yomra-Tonya,

-Giresun –Tirebolu-Espiye,

-Giresun-Bulancak-Ordu yörelerinde yoğunlaşmaktadır.

Giresun-Tirebolu-Espiye alt bölgesinde;

Köprübaşı ,Harkköy, İsrail maden, Karılar, Karaerik, Ağalık, Killik, Lahanos ve Kızılkaya yatakları.

Giresun-Bulancak-Ordu alt bölgesinde;

Akköy, Seyitköy, Çukurköy, Saycaköy  ve Tekmezar cevherleşmeleri yer almaktadır.

- Damar tip yatak ve zuhurlar;

-Giresun Büyükküre , Küçükküre dereleri ve Koruca

-Ordu- Kabaköy-Bakacak yörelerinde hidrotermal damar tip Pb-Zn-Cu yatakları

-Porfiri tip yataklar;

- Giresun-Espiye-Çakıldağı porfiri tip Cu-Mo cevherleşmeleri mevcuttur.

Yörede önceki yıllarda yapılan çalışmalar daha çok mostra madenciliğine yönelik olarak, dar alanlarda ve birbirinden bağımsız gerçekleştirilmiş, Volkanojenik masif sülfit tip cevherleşmeler araştırılıkken damar tip mineralizasyonlar dönemin koşullarında ekonomik görülmeyerek önemsenmemiştir. 

Bu projeyle; bölgede bilinen gerek masif sülfit tip gerekse damar tip yatak-zuhurlar ile bu alanlarda yapılmış olan mevcut çalışmalar güncel veriler ışığında yeniden irdelenerek yörenin maden potansiyelini artırmaya yönelik çalışmalar amaçlanmıştır. Prospeksiyon ve 1/25000 ölçekli harita alım çalışmalarıyla VMS tip cevherleşmeleri bünyesinde barındıran Kızılkaya formasyonu içerisindeki alterasyon alanlarının belirlenmesi, taban ve tavan kayaçlarının sağlıklı bir şekilde ayırtlanarak mineralojik ve petrografik özelliklerinin ortaya konması, damar tip mineralizasyonların yan kayaç-cevher-kökensel ilişkilerinin saptanması, uydu görüntülerinden elde edilecek olan dairesel ve çizgisel yapıların arazi ile deneştirilerek potansiyel cevherleşme alanlarının ortaya çıkarılarak MTA’ya kazandırılması hedeflenmektedir.

Yörede gerçekleştirilecek olan bu çalışmalar sonucunda tespit edilecek bu sahalarda 1/10 000 ve özellikle MTA’ya ruhsatlı alanlarda 1/2000 ölçekli detay maden jeolojisi ve örnek alımı ile birlikte jeofizik ve sondaj çalışmalarına gerçekleştirilecektir.

2004 yılında yörede gerçekleştirilen çalışmalarla MTA adına ruhsat alınan AR:91984 nolu Ordu-Gölköy-Çetilli sahasında sondajlı aramalara devam edilecektir. 

ÖNCEKİ YILLARDA YAPILAN ÇALIŞMALAR 

Doğu Karadeniz metalojenik maden provensi ve bu provensin bir alt bölgesi olan Giresun-Ordu yörelerinde uzun yıllardan beri değişik araştırmacılar tarafından çalışmalar yapılmıştır.

Ketin(1960)’de yörenin genel özelliklerinin Anadolu’nun diğer tektonik kuşaklardan farklı olduğunu göstererek bu yöreyi Pontit tektonik birliği olarak tanımlamıştır.

Schultz-Westrum(1961)’un yaptığı çalışma Pontit’lerde asidik ve bazik volkaniklerin farklı düzeyleri temsil ettiği ve bu düzeylerin birbirini izlediğini ortaya koymuştur. Aynı araştırıcı Pontid sisteminin metalojenik sorunlarında asidik ve bazik volkaniklere karşılık gelen düzeylerin ayırtlanmasından sonra ele alınmasını işaret etmiştir.

Türk-Yugoslav ekibinin (1970) Ordu-Kabadüz yöresinde Eosen ve Eosen sonrası gelişen iki ayrı volkanizma ile Eosen-Oligosen yaşlı intrüzif  kayaçları ve bunlarla ilişkili çok sayıda damar tip Cu-Pb-Zn cevherleşmelerinin geliştiğini saptayarak önemli görülen bazı sahalarda detay etüt yapılmasını önermişlerdir.

Terlemez ve Yılmaz (1980), Ordu yöresinin stratigrafisini inceleyerek, bölgede Eosen yaşlı birimlerin Üst Kretase yaşlı birimler üzerine uyumsuz olarak geldiğini saptamışlardır.

Çınar ve diğ., (1987), Ordu yöresinde yaptıkları çalışmalarda genç intrüzif kayaşlarla ilişkili olan çok sayıda damar tip Cu-Pb-Zn  cevherleşmesinin geliştiğini, ancak bu cevherleşmelerin ekonomik olabilmesi için bir bütün olarak incelenmesini gerektiğini belirterek Kabadüz civarındaki  25 km’2 lik bir alanda detay maden jeolojisi çalışması yapılarak bölgenin cevher potansiyelinin saptanmasını önermişlerdir. 
 
 

Bayburtoğlu ve Türkmen., (1991), Ordu-Akoluk yöresindeki epitermal altın cevherleşmelerinin dasitik tüfler içerisinde KD-GB yönlü gelişmiş kırık hatlarına bağlı olarak geliştiğini ve genelde silisifiye zonlar içerisinde Sb mineralleri, sfalerit, galen, kalkopirit, orpiment, realgar ve barit mineralleriyle birlikte bulunduğunu bilirtmişlerdir.

Son yıllarda yapılan detay ve yarıdetay çalışmalar Türk-Yugoslav ekibi(1970) Pejatoviç(1979), Kahraman ve diğ.(1983), Gülibrahimoğlu ve diğ.(1987), Güven(1983) ise Doğu Pontidlerin Giresun- Bulancak-Piraziz-Ordu yörelerinde yapılacak çalışmalarla daha çok ayrıntıya girmenin ve yapılan çalışmalarıda ayrıca bir senteze ulaştırmanın gerekli olduğuna işaret ederek mevcut maden yatak ve zuhurlar çevresinde örtülü Kuroko tip VMS yataklarının olabileceğini vurgulamışlardır. Türk-Japon ortak Maden Arama projesi(1995-1997) Doğu Karadeniz maden Provensi içerisindeki Giresun ili güneyleri ve Toplak Tepe civarının daha ayrıntılı incelenmesini önermişlerdir. 
 

2006 YILI ÇALIŞMA SEZONUNDA GERÇEKLEŞTİRİLEN ÇALIŞMALAR 

2006 yılı iş programında ön görülen 750 Km² lik bir alanda (Giresun G40, G41)  prospeksiyon çalışması tamamlanmış ve bu çalışmalar sırasında Cu, Pb, Zn, Sb, As, Au ve Ag analizleri yapılmak üzere17 adet jeokimyasal kayaç örneği alınmıştır.

Giresun Batlama deresi ve civarında (Giresun G40-b3, b4) 55 km² lik bir alanda 1/10 000 ölçekli detay jeoloji çalışması tamamlanmış ve bu sahadan da 30 adet kayaç örneği petrografik tayin , 25 adet kayaç örneği jeokimyasal ( Cu, Pb, Zn, Sb, As, Au ve Ag için analizleri yapılmak üzere),  4 adet cevher örneği (% Cu, Pb, Zn) kimyasal  ve 9 adet kayaç örneği de paleontolojik tayın için alınmış ve ilgili laboratuarlara gönderilmiştir.

Giresun-G40-b1, b2, b3, b4 Paftalarında 1/10 000 ölçekli sahayı da içine alan 300 Km² lik bir alanın 1/25 000 ölçekli jeoloji çalışması yapılmış ve özellikle VMS tip yatakların içinde geliştiği Kızılkaya formasyonu daha alt dasit birimlerine ayırtlanmaya çalışılmıştır.

Giresun –Çanakçı-Bakımlı köyü (Giresun G41-b2) civarında 15 km² lik bir alanda ise tahkik jeokimya çalışması gerçekleştirilmiş ve bu sahadan 203 adet toprak örneği alınarak jeokimyasal analizleri (Cu, Pb, Zn,Mo,As, Sb, Au, Ag) yapılmak üzere laboratuara gönderilmiştir. Ayrıca Giresun G40, G41 paftaları içerisinde 1500 Km² lik bir alanda Uzaktan Algılama çalışmaları yapılarak elde edilen veriler arazi verileriyle deneştirilmiştir. 
 
 
 
 
 

     2006 YILI GİRESUN – ORDU KAMPI GERÇEKLEŞME DURUMU 

YAPILMASI ÖNGÖRÜLEN ÇALIŞMALAR: 

Giresun G39, 40, 41 paftalarında 1500 Km² lik bir alanda VMS, damar, epitermal ve porfiri tip cevher aramalarına yönelik prospeksiyon çalışması,

Giresun G41 b ve c paftaları içerisinde 20 Km² lik bir alanda1/10 000 ölçekte yarı detay maden jeolojisi harita alımının yapılması,

Önceden tespit edilen sahalarda cevherleşmelerin taban tavan ve yan kayaç ilişkilerinin tespiti için 1/5 000 ölçekte yarı detay maden jeolojisi haritası yapımı.

Bu sahalar içerisinde 3 Km² lik bir alanda 1/2 000 ölçekte detay maden jeoloji harita alımının yapılaması.

Detay etütle belirlenen sahalarda 5 Km² lik jeofizik etüdün yapılması.

Detay etüdü yapılan MTA adına ruhsatlı Ordu-Gölköy-Çetilli sahasında sondajlı arama çalışmalarına devam edilmesi,

1/2 000 ölçekli topoğrafik haritaların yapılması. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

ÖNEREN     BÖLGE MÜD. YARD.    BÖLGE MÜDÜRÜ 

Şenol KARSLI                        Ahmet SARALOĞLU                                Arif SAĞLAM

Mustafa ÖZKAN

Abdullah DURSUN

Zeki YILMAZ